Дарснинг максади:

Илмий: География фанининг инсон ҳаёти ва фаолиятидаги ўрни ҳамда ҳозирги замон географияси моҳияти тўғрисида тасаввурлар ҳосил қилиш.Янги мавзу “ Сариарқа ” тоғли ўлкаси билан таништириш. Ривожлантирувчи: Ўқувчиларда мустақил фикр юритишни, олган билимларини ҳаёт билан боғлай олишларини, илмий дунёқарашларини шакллантириш. Ўқувчиларнинг оғзаки нутқини ўстириш.

Тарбиявий: Фанга бўлган муносабатларини ўзгартириш.Она Ватанга меҳр- мухаббат уйготиш. Миллий урф-одатимизни қадрлаш, ҳурматлаш руҳида тарбиялаш.

Дарс ўтиш усуллари: тушунтириш, мулоқат, савол-жавоб,

Дарс жихози: Карта,тест,слайд,расм,контур карта,расмлар…

Дарснинг тури: аралаш; савол-жавоб

Дарснинг бориши:

Ташкилий қисм:

А)Саломлашиш;

Давоматни аниқлаш;

Синфнинг дарсга тайёргарлигини ва ўқувчиларда география дарсига қизиқиш уйготиш

Разминка: Мана улкамизга фасллар келинчаги Бахор фасли ташриф буюрди! Шу гузал фаслнинг хуснига хусн кўшган Наврўз байрами -янгиланиш, покланиш байрами бизнинг ўлкамиз бўйлаб кезмокда. Демак, барчамизнинг кайфиятимиз жуда чог. Ўқувчилар биз қандай ўлкада яшаяпмиз: Мустақил Қозогистонда. Ана энди навбатни сиёсий дақиқага берамиз.

Ҳозир синф активлари сиёсий дақиқа ўткизади.

Ватанимиз: Қозогистон Юртбошимиз: Нурсултон Назарбаев

Келажагимиз: Таянамиз 2050 дастурига

Максадимиз: Аъло ўқиш

Орзуимиз: Ватанга ҳизмат қилиш

Нурбек.

Мустақил юртимсан, буюк юртимсан Чаманзор богларга бўлик юртимсан Элим деб, юртим деб ёниб яшаймиз,

Тупроғини кўзга суртиб яшаймиз.

Жудаям яхши

1,2,3 жаму - жам бўламиз.

Энди дарсни бошлаймиз.

Шунинг билан дарсимизни «Сонлар тилга кирганда» деб номланган этапимиз билан бошлаймиз.

Сонлар тилга кирганда

17 Март.......................

3. ой........... -........

2015 йил------------

Хулоса баҳолаш.

Юртбошимиз Н.Назарбаев айтганидек “Бирлигимиз ярашган элмиз” деб бежиз айтмаган. Демак, бирликда гап кўп. Бугунги дарсимизда биология дарсидагидек “бир киши хамма учун, хамма бир киши учун” шеоризни давом э остида дарсим эттирамиз.

2- этап Географик диктант

1 .Бетпақдаланинг энг баланд жойи------------

2.Бетпақдала чўлиниг иқлими—............ -........

З.Энг совук ойи.......................................... -......

4.Энг иссиқ ойи................. ................... ...............

5. Қумлар орасида қандай дарахт ўсади---------
6. Бетпақдала фаунасини сақлашда нима ташкил этилган....................

Хулоса баҳолаш. Гурухдан битта уқувчи изоҳ беради.

3- этап

Бетпақдала видеоси

Уқувчилар ўтилган мавзу бўйича изоҳлайди.

Б Е ТПАҚДАЛА

Б - Энг баланд жойи Е - Ер майдони

Т - Тупроғи

П - Паст жойи

А - Артизонлари

Қ - Қирлари

Д - Дарахти

А - Атмосфераси

Л - Литосфераси

А - Ажойиботлари Хулоса баҳолаш.

Инсон - табиат фарзанди. Табиат бизни ўраб турган олам. Инсон табиатсиз хаёт кечиролмайди. Шу ўринда инсоннинг чексиз харакатлари туфайли габиатга тасири кўп. Хозиргина ўзингиз айтганигиздек Бетрақдала чўлидаги табиатга назар ташлаган холда ўсимликларнинг камайиши ачинарли хол. Битта дарахт кессанг мингта кўчат эк деган дона халқимиз. Шунинг учун мана бахор фасли сиз ўқувчилар табиатга ўз хиссангизни дарахт экиб ўз мактабингизни ободонлаштиришда самарали меҳнат қиласиз деган умитдаман.

Нозима.

Тонг ажойиб бир пайт , тенги йўқ ҳусн,

Гўзал табиатнинг дилбар лавҳаси…

Йил—китоб, ҳар кундуз-ундан бир варақ,

Тонг эса варақнинг гул сарлавҳаси.

Табиат саҳарда мисли бир ғунча,

Тонг эса ғунчанинг очилган чоғи.

Қозоғистоннинг келажаги ёшлар қолида деб Юртбошимиз айтканидек бу синфда иқтидорли уқувчилар кўп. Уларга янги мавзуни олдиндан таёрлаб келишга берилган

Янги мавзу: “САРИАРҚА”

(Саволлар орқали мавзуни очиш) видеоси “Жигсо” методи ёки “Зигзаг” .

Синфни уч гурухга бўлиб, янги мавзуни ёритиш учун синф ўқувчиларига топшириқ берилади. Гурухларни ўқитувчи “Географлар”, “Геоморфологлар”, “Иқлимшунос” лар деб навбат берилади.

Хар кандай худуд ҳақида маълумот олишда нимадан бошлаймиз?

Паст тогли
ўлка

Географик ўрни: Сариарқа ............ Республикамизнинг марказий ҳамда шарқий

кисмини эгаллаб ётибди.Ер рельефининг ташқи кўринишига қараб Козоғистонинг паст тоғлари деб атайдилар.

Сариарка шимолида Ғарбий Сибирь текислигидан бошланиб, жанубда Бетпақдала билан Балкаш кўлигача, ғарбда Тўргай устюртидан бошланиб, шаркда Тарбагатай тоғи билан Зайсан кўлларигача 1200 километр, шарқда 400 километргача чўзилиб ётибди.Ялпи майдони тахминан 1млн.кв.км. Сариарқанинг ғарбий ва шимолий-ғарб кисми каледон,шарқий қисми Герцен тоғ бурмаланиши даврида вужудга келган.Сариарқанинг рельефи қир ва ботиқлар билан дарё водийлари билан,курук дарё ўзанлари билан, жилға сойлари билан ер юзига чикиб турувчи сизот сувлари билан, баъзи жойлари берк ботиқлар билан,кўл сойлари билан ажралиб туради.

Сариарканинг шарқий қисмида баландлик минтақалари кўзга ташланадиган ясси тоғлари бор.

Улар: Кешунбай 1559 Қўнғиртемирли 1369, ҚорқаралиМОЗ, Кент 1469,

Жакси Абрали ИОО.Сариарқанинг энг баланд жойи—Оқсаран ясси гоги 1509м.

Қоркарали тоғ тизмасида жойлашган.

Сариарқа— фойдали қазилмаларга бой. Қараганда тош кўмирини биринчи бўлиб 1833 йили,чўпон ҳамда кон илмини билимдони А.Байжанов очган. Қарағанда кўмир конидан казиб олинадиган тошкўмир заҳираси ва сифати Сариарқани оламга танитди.

Қарағанда шахари хақида маълумот.

Астана шахари хақида маълумот.

Хулоса ўқитувчи.

Биз бугунги “Сариарка” мавзусида Қозоқистон республикамизнинг марказий кисмида жойлашган паст тогли ўлкамиз ҳақида маълумот йигдик. Ғарбида Торғай шаркида Савур-Тарбагатай, шимолида Ғарбий Сибир текислигидан бошланип жанубда Бетпакдала билан Балхаш кўлигача катта ўлка экаллигига далиллар келтирдик. Бу ўлка фойдали қазилмаларга бой. Табиат зоналари икки зонани эгаллайди. Қиши совуқ, ёзи қурук, иссиқ.

Сариаркада кўллар кўп, энг йирик Иртиш Караганди канали чучуч суви билан тамиллаш мақсадида қурилган. Усимликлар ва хайвонат ажойиб шунинг учун, бу ерда табиатни қўриқлаш мақсадида 1968 йили Қўрғалжин қўриқхонаси курилган.

Дарсни мустахкамлаш: ўзингизни текширинг.

Ким билимдон, ким чақкон.

1. Сариарқанинг энг баланд нуқтаси.

A) Музтау Б) Кешунбай

B) Ақсаран

2. Сариарқанинг тупроғи.

A) Қара, кўнгир, кизғиш.

Б) Сур, каштан.

B) Қизил, қора.

3. Сариарқа қандай фойдали казилмаларга бой?

A) мис, кўрғошин, кўмир, гемир, марганец.

Б) олтин, нефт, газ, боксит.

B) титан, молибден, олтин.

4. Иқлими қандай?

A) Арктик, совуқ.

Б) кескин континентал, курук.

B) нам мўътадил

5. Қорғалжин қўриқхонаси нечанчи йили қурилган?

A) 1980 Б)1968

B) 1970

Хулоса баҳолаш.

Рефлексия!

Зта корзинкага гуллар ва парашют толдирилади. Гурухлар рағбатлантирил ади.

Бахолаш.Г уллар,парашют.