Қазақстанның бәсекеге қабілетті, қуатты мемлекет болып қалыптасуын қамтамасыз ететін негiзгi факторлардың бiрi және оның дамуының өзегi — бiлiм беру жүйесi. Бiлiм беру жүйесiнің алдында тұрған басты міндет — білім сапасының бәсекеге қабілеттілігін арттыру, бұл өз кезегінде азаматтардың кез келген салада бәсекеге қабілетті болуын талап етеді.
Осыған орай Елбасы Н.Ә. Назарбаев: «Болашақта өркениетті дамыған елдердің қатарына ену үшін заман талабына сай білім қажет. Қазақстанды дамыған елдердің қатарына жеткізетін, терезесін тең ететін — білім» екенін айта келіп, ол үшін «Бізге экономикалық және қоғамдық жаңару қажеттіліктеріне сай келетін осы заманғы білім беру жүйесі қажет», — деп білім беру жүйесін жетілдіру мәселесін алға қойған болатын.
Бұл мәселе неден туындап отыр? «Бұрынғының айтқаны дәл келеді»-демекші, ертегі, батырлар жырында кейіпкерлер минут сайын, сағат сайын өскен сияқты қазіргі заман, қоғам минут, сағат сайын дамуда. «Сондықтан заманына сай баласы»-демекші, әр адам қоғаммен бірге даму қажет. «Бұрынғы білім жақсы еді» –деп отыра беруге келмейді. Бұрынғы заман мен қазіргі заманды салыстыру мүмкін емес. Қазіргі заманда бәсекеге қабілетті, өз ойын айта-алатын, қарым-қатынас жасай алатын, алған білімін өмірде қолдана білетін тұлғаның қажеттігі туындауда. 2009 жылы PISA зерттеуіне Қазақстан бірінші рет қатысты. Қазақстанның PISA мен TIMSS-қа қатысу нәтижесі республикадағы жалпы білім беретін мектептер педагогтерінің мықты пәндік білім беретіндігін, бірақ оны нақты өмірдегі жағдайларда пайдалануға үйретпейтіндігін көрсетеді.
Осыған байланысты Қазақстан Республикасының Елбасы Н.Ә.Назарбаев 2012жылғы 27 қаңтардағы «Әлеуметтік-экономикалық жаңғырту-Қазақстан дамуының басты бағыты» атты Қазақстан халқына кезекті Жолдауында оқушылардың функционалдық сауаттылығн дамытудың бес жылға арналған Ұлттық шаралар жоспарын дайындау жөнінде тапсырма берген болатын. Осы тапсырманың негізінде Үкіметтің №832 қаулысымен бекітілген «Мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары»қабылданды.
Ұлттық жоспардың мақсаты — Қазақстан Республикасындағымектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту үшін жағдай жасау болыпбелгіленген.Оқушыларыныңфункционалдық сауаттылығын дамытуда оқу бағдарламасындағы әрбір пәннің рөлізор. Соның ішінде қазақ тілі мен әдебиетінің алатын орны ерекше. Әдебиет пәнінде оқушылардың функционалдық сауаттылықты дамытудың бір жолы-сыни тұрғыдан ойлау әдістері.
Шеберлік сыныбының жоспары
Тақырыбы: «Сыни тұрғыдан ойлау әдістері арқылы әдебиет пәнінде оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту»
Мақсаты: Функционалдық сауаттылықты дамытуда өзіндік маңызы бар сыни тұрғыдан ойлау әдіс-тәсілдерімен бөлісу
Міндеті:
· Педагогикалық іс-тәжірибемен бөлісу,
· Оқушылардың функционалдық сауаттылығын арттыруда проблемаларды, жағдаяттарды бірлесіп шешуге дағдылану,
· Өзара іс-тәжірибе алмасу,
· Білім сапасын арттырудың тиімді жолдары мен әдістерін анықтау
Нәтиже: Сыни тұрғыдан ойлау әдістерін тәжірибеде қолдана отырып,оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастыруда өзіндік басымдылығы бар екені туралы ой қалыптастырады, іс -тәжірибеде сыни тұрғыдан ойлау әдістерін қолданады
уақыты |
Мұғалімнің іс-әрекеті |
Қатысушылар іс-әрекеті |
Күтілетін нәтиже |
Қолданылатын әдіс тәсілдер |
3мин |
Байланыс орнату. 1-топ . Әдебиетші-сыншылар 2-топ.Экологиялық сарапшы 3-топ. Психологиялық сарапшы |
Тірек сөздер арқылы топқа бөлінеді |
Сабақта топқа бөлінудің тәсілін меңгереді |
Топқа бөлу әдісі |
5мин |
Миға шабуыл. Шеберлік класының тақырыбымен таныстырады Топтарға сұрақ қояды «Оқушылардың функционалдық сауаттылығын арттыру»тақырыбының өзектілігі неде?
|
Сұрақ төңірегінде топтар ойларын бөліседі |
Білім берудің жаңаруында тақырыптың өзектілігін түсінеді |
Топтық, ұжымдық |
15мин |
Ой қозғау. 1-топ Әдебиетшілер «Фила» әдісін қолдану арқылы мәтінді талдау 2-топ Әдебиетшілер «Әуе шары» әдісін қолдану арқылы кейіпкер іс-әрекетіне талдау 3-топ. Экологиялық сарапшы «4сөйлем» әдісі арқылы мәтінмен жұмыс 4-топ Психологиялық сарапшы Кейіпкер іс әректі « Болжам ағашы»әдісі арқылы мәтінмен жұмыс
|
Ш.Мұртаза «Жүз жылдық жара» мәтінімен жұмыс жасайды. Әр топ өздерінің пікірін білдіреді, ой қорытады, тәжірибелерін ортаға салады |
Тақырып ашылады |
Пікір алмасу, сұрақ жауап «Фила», «Болжам ағашы», «Төрт сөйлем әдісі» |
3мин |
Бағалау |
Әр топ бір –бірін бағалайды |
Бағалау жүреді |
«Екі жұлдыз, бір тілек» |
5 мин |
Кері байланысты ұйымдастырады |
Әр қатысушы өзінің пікірлерін, ұсыныстарын білдіреді |
Сыни тұрғыдан ойлау әдістерімен танысып , іс-тәжірибемен алмасу жүреді |
«Даналық ағашы»әдісі |
Әр ұстаз — ХХІ ғасыр мұғаліміне сай болу үшін — ізденімпаз ғалым, нәзік психолог, жан-жақты шебер, тынымсыз еңбекқор, терең қазыналы білімпаз, кез-келген ортаның ұйытқысы болу керек.
Ендеше, бүгінгі таңда бүкіл адамзат қоғамының ХХІ ғасырдың алғы шебіне, яғни ғылыми-техникалық прогресс пен өркениетті даму дәуіріне бет бұру кезеңінде жаңа қоғамға лайықты саналы, білімді, зияткер тұлғаны қалыптастыру — жаңа Қазақстанның алдына тұрған басты міндет. Еліміз артып отырған осы міндет қаншама ауыр әрі қиындыққа толы болса да әрбір ағаштың жеміс беретініне сенемін.