Тақырыбы: §12. Сабақтың түрлері, құрылысы

Сабақтың мақсаты: сабақтың атқаратын қызметін, оның жалпы құрылысын оқушы тұлғасына жете түсіндіру.

Сабақтың міндеттері:

Білімділігі — сабақтың мәнісін, өсімдік үшін маңызынғ атқаратын функциясын түсіндіру.

Тәрбиелілігі — адамның тұлға ретінде дамуын, ғылыми дүниетанымын байыту.

Дамытушылығы — пәнге, тақырыпқа байланысты қызығушылықтарын дамыту.

Құрал-жабдықтар: электронды көрсетілімдер

Сабақтың типі: құрастырылған

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі

Келмей қалған оқушыларды белгілеп, оқушылардың назарын сабаққа аудару.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру кезеңі

Бүршік неліктен бастапқы өркен деп аталады, ішкі құрылысы бойынша дәлелдеп беріңдер. Буын, буынаралық дегенді қалай түсінесіңдер?

Ұзарған өркен мен қысқарған өркеннің айырмашылығы неде, олар қандай қызмет атқарады? Өсу бүршігі мен гүл бүршіктерінің айырмашылықтарын талдаңдар.

Қосалқы бүршіктер қайдан дамиды, қызметі қандай? Бүршіктер нешеге бөлінеді?

ІІІ. Жаңа материалды түсіндіру кезеңі

Жоспар:

Сабақ - өсімдіктің жер асты мүшелері мен жер үсті мүшелерін бір-бірімен жалғастырып тұратын орталық тірек.

Сабақтың ішкі құрылысын ағаш діңінің көлденең кесіндісінен көреміз. Ішкі құрылысы төрт қабаттан тұрады: қабық, камбий, сүрек, өзек.

Сабақ мынадай қызметтер атқарады:

1) қоректік заттарды тамырдан өсімдіктің басқа мүшелеріне жеткізеді;

2) сабаққа бүршік, жапырақ, гүл, жеміс бекінеді;

3) көбеюге қатысады;

4) органикалық заттар қорға жиналады;

5) өсімдіктердің жоғары жағының аумағы бұтақтану арқылы артады;

6) вегетативтік көбею.

ІV. Бекіту.

Сабақ дегеніміз не? Оның қандай түрөзгерістері бар? Құрылысы қандай? Атқаратын қызметі ше?

Үй тапсырмасы. §12. оқу, 17-сурет салу.

№7-зертханалық жұмыс.

Тақырыбы: Сабақтың ішкі құрылысымен танысу.

Мақсаты: Сабақтың ішкі құрылысын ұлғайтқыш қол әйнегімен қарап, оның қабаттарын бір-бірімен салыстырып зерттеу.

Құрал-жабдықтар: қарағаш, емен, терек ағаштарының 20 см ұзындықтағы жас өркендері, ұлғайтқыш қол әйнегі, ағаштың жуандау (2-3 жылдық) діңінің көлденең кесіндісі (қалыңдығы 5-8 см).

Жұмыстың барысы:

1. Әр түрлі ағаштардың (қарағаш, емен, қайың, терек, тал, т. б.) жас бұтақтарынан (ұзындығы 20 см) сыртқы қабығының түсіне, қабығын жарып бұртиып шыққан (шұбарланған) жасымықшаларына, оның пішініне көңіл аударып, лупамен қарап суретін салыңдар.

2. Кез келген ағаштың көлденең кесіндісінен сабақтың ішкі құрылысының қабаттарын ажырату. Әр қабаты қанша көлемді алып жатқандығын (калыңдығын) ажыратып, түсіне көңіл аудару. Өзек жасушаларының ерекшеліктерін бақылап көру.

3. Оқулықтағы суретпен салыстырып талдау.

Нәтижесі: 1) сурет бойынша 2) Бос орындарды толтыр:

Қорытынды: Берілген сөйлемдерді зер салып оқып сабақтың қай қабатына тән екендігін анықтап, тұсындағы санын дәл келетін қабаттың астындағы бағанына жазыңдар.

Қабық

Камбий

Сүрек

Өзек

1. Сабақты жуандатып өсіреді. 2. Жылдық шеңбер (сақина) түзіледі. 3. Органикалық заттар қорға жиналады. 4. Су мен минералды заттар қозғалады. 5. Тін талшықтары орналасқан. 6. Сабақтың барлық бөлімдерін бір-бірімен байланыстырады. 7. Қабық пен сүректің арасында орналасады. 8. Сабақ тыныс алатын жасымықша жасушалары орналасады.