Сабақтың тақырыбы: Қазақ ғалымдары
Сабақтың мақсаты:
а) Білімділік: Модульде берілген тақырыптар туралы оқушылардың алған білімдерін тексеру;
ә) Дамытушылық: Әр түрлі тапсырмалар бойынша ізденімпаздыққа, шығармашылыққа деген ынталарын арттыру,
б) Тәрбиелік: Қазақ халқының белгілі тұлғаларын білуге тәрбиелеу
Сабақтың түрі: Жарыс сабақ
Сабақтың әдісі: сұрақ- жауап, топпен жұмыс, іздендіру, ой қозғау,
Пәнаралық байланыс: әдебиет, орыс тілі, жағрафия
Сабақтың көрнекілігі: слайдтар, компьютер, мақал-мәтелдер, мәтін, сөзжұмбақ.
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі
- Сәлемдесу
- әнұранды орындау
- сабақ жоспарымен таныстыру
- Бүгінгі сабақ сайыс түрінде өтеді. Сайыс бірнеше кезеңдерден тұрады
- Ал қазір сабақтың тақырыбын анықтау үшін бейнеклипті көрейік
/Бейнеклип/
ІІ. Білімді жан-жақты тексеру
1.«Сиқырлы сандар» /ауызша/ 15-20 минут
Тапсырма: Әр топ 1 тақырыпты таңдап, сол тақырыпқа берілген сұрақтарға жауап береді
Қай сұрақты таңдайды, соншама ұпай аласыңдар
Шоқан Уәлиханов 1 2 3 4 5 6 7
Ахмет Байтұрсынов 1 2 3 4 5 6 7
Қаныш Сәтбаев 1 2 3 4 5 6 7
Әл Фараби 1 2 3 4 5 6 7
Ахмет Йассауи 1 2 3 4 5 6 7
Сұрақтар:
Шоқан Уәлиханов:
1. Шоқан Уәлихановтың шын аты. /Мұхамедханафия/
2. Ол қай жылы дүниеге келді? /1835/
3. 12 жасында қайда оқуға түседі? / Омбы кадет корпусы/
4. Шоқан Уәлиханов қай жерлерді аралайды? /Қашқария, Ыстықкөл, Тарбағатай/
5. Шоқан Уәлиханов кім? /ғалым, суретші, саяхатшы, зерттеуші/
6. Анасы оны қалай атаған? /Шоқы, Шоқан/
7. Шоқанның шығармасы қалай аталады? /Манас/
Ахмет Байтұрсынов:
1. Ахмет Байтұрсынов кім болған? /аудармашы, ақын, публицист/
2. Ол қайда туған? /Торғай облысы/
3. Ол қай алфавитке қарсы болды? Неге? /латын/
4. Ахмет Байтұрсыновты кімдер зерттеген?
5. Немен айналысады, не жазады? /Қазақ әлипби/
6. ________________________________________________________________
Қаныш Сәтбаев:
1. Қаныш Сәтбаев қай жылы туған? /1899/
2. Қаныш Сәтбаев кім? /ғалым, қоғам қайраткері/
3. Неше жасынан бастап ауыл мектебінде оқиды? /6/
4. Ақсу қаласының қай көшесінде Сәтбаевқа ескерткіш орнатылған? /Астана/
5. Қай қалада екі кластық орыс-қазақ мектебіне түседі? /Павлодар/
6. Ауыл мектебінде қандай тілге үйренеді? /араб/
7. Сатбаев есімімен не аталған? /планета-астероид, көше/
Әл Фараби:
1. Әл Фарабидің шын аты? / Әбу Насыр Мұхаммад ибн Тархан ибн Узлағ Әл Фараби /
2. Ол қай жылдары өмір сүрген? /870-950/
3. Әл Фараби кім? /Музыкант, ғалым, философ, математик/
4. Оны халық қалай атаған? /Шығыстың Аристотелі/
5. Қандай тілдерді жетік білген? /араб, парсы, грек, еврей/
6. Неліктен оны халық Фараби деп атап кеткен? /Фараб қаласында туып өскендіктен/
7. Нешеге жуық ғылыми кітап жазған? /117/
Ахмет Йассауи:
1. Ахмет Иассауиді халық қалай атаған? /әулие/
2. Ахмет Йассауи неше жыл өмір сүрді? /63/
3. Қожа Ахмет Йассаудің кесенесі қайда орналасқан? /Түркістан/
4. Кім зират басына күмбез орнатты? /Ақсақ Темір/
5. Ахмет Байтұрсыновтың шығармасы? /Диуани хикмет/
6. 63 жастан кейін Ахмет Й. қайда тұрды? /жер астындағы кітапханада/
7. ___________________________________________________________
Демалу: «Бір дыбысқа жауап» Сұрақтар:
Шоқан Уәлиханов кім?
Ғалымдар — өз елін, жерін .... ғалым, қоғам қайраткері, алғашқы академик.
Олар жазған ғылыми еңбектер,...... тіл білімінің атасы.
Қазақ халқында ерте заманнан осы уақытқа дейін қаншама ғұлама ...... ғалымдар өзінің өзінің күш-қайратын, ақыл-ойын, ғылымға арнаған
Орта ғасырда өмір сүрген Әбу Насыр әл-Фараби - ........ әлемге әйгілі ғалым
Шоқан Уәлиханов — саяхатшы, ............... этнограф, географ, суретші, зерттеуші
Ахмет Байтұрсынов - .............. туған халқын сүйген ойшыл, данышпан адамдар.
Академик Қаныш Сәтбаев — аса көрнекті ......... жаналықтар қашан да халқына, Отанына қызмет етеді.
Әл-Фараби қайда туған?
Планета астероид кімнің есімімен аталған?
Сен ғалымдар туралы не білесің?
Ахмет Йассауидің кесенесінде болдың ба?
Біздің лицей Байтұрсынов есісісен аталған?
2 «Сөйлемдерді аяқта» 10 минут /жазбаша/ /Тест на соответствие/
3 «Шығармашылық»
а/ «Кім көп» 1 минут / 2 нашар нашар оқитын оқушы тақтада/
«Тарбағатай» сөзінен 1 минут ішінде жаңа сөздер құрастыру
Тар, баға, тай, аға, ата, ат, ар, таға, арба, ағатай, барғ ара, ай, бай, бата, таба, табар, арай, араб, атар, тара ....................
Сұрақ: Тарбағатайдың бүгінгі сабаққа қандай қатынасы бар? Шоқан Уәлиханов аралаған жер
Қалғандары:
ә/ «Ғалымдар» тақырыбына венгрворд құрастыру /А4 парақтарын тарату/
1 топ — 2 топ — 3 топ — 1 топ шешеді
4. «Мақал-мәтел» 5 минут
Тапсырма: сандар орнына әріптерді қойып, мақалды анықтау, жатқа айту.
Ғылыммен жақын болсаң, қолың жетер,
Залыммен жақын болсаң, басың кетер.
6 37 16 37 17 17 8 18 10 1 15 37 18 3 20 16 24 1 19,
21 20 16 37 19 10 8 25 8 23.
11 1 16 37 17 17 8 18 10 1 15 37 18 3 20 16 24 1 19,
3 1 24 37 19 14 8 25 8 23.
Демалу: «Шыңжыр» ойыны
Ойынның мақсаты: Соңғы дыбысқа сөз атау
Тест жұмысы: 3 минут
1 ә
2 б
3 ә
4 а
5 б
6 ә/б
7 а
8 а
9 ә
10 а
1. \Шоқан Уәлихановтың шын аты кім?
а/ Шоқы ә/ Мұхамедханафия б/ Шоқан
2. Қаныш Сәтбаетың қанша ғылыми еңбегі бар?
а/190 ә/ 45 б/ 640
3. Кімді «Шығыстың Аристотелі» деп атаған?
а/ Қ. Сәтбаев ә/ әл Фараби б/ Ш. Уәлиханов
4. Ахмет Йассауидің шығармасы қалай аталады?
а/ Диуани хикмет ә/ Манас б/ Жезқазған руда кеніші
5. Ахмет Байтұрсынов қайда туған?
а/ Фараб ә/ Көкшетау б/ Торғай
6. Павлодар қаласында Қаныш Сәтбаев есімімен не аталған?
а/ кітапхана ә/ Көше б/ дүкен
7. Ахмет Йассаудиң кесенесі қайда орнатылған?
а/ Түркістан ә/Фараб б/ Алматы
8. Ахмет Байтұрсынов шығармасы?
а/ Диуани хикмет ә/ Манас б/ Жезқазған руда кеніші
9. Әл Фараби қай жылдары өмір сүрген?
а/ 850-970 ә/ 870-950 б/ 780-870
10. Қаныш Сәтбаев ауыл мектебінде қандай тілге үйренеді?
а/ араб ә/ парсы б/ грек
Қорыту. Бағалау.