Казахстан,г. Талдыкорган

Средняя школа №7 имени К.Ушинского

Учитель музыки

Умиртаева Лязат Чадетовна

Сабақ тақырыбы: Арнау күйлер

Мақсаты: Арнау күйлер туралы түсінік бере отырып, түрлі сипаттағы музыканы тани білуге ынтасын арттыру. Музыкалық шығармалардағы бейнені түсініп, қабылдауға үйрету.

Міндеттері:

Білімділік: Музыканың бейнелеушілік қасиетін ажыратуға үйрету арқылы ой- өрісін жетілдіру. Дамытушылық: Ырғақты сезіну, музыкалық қабілеттерін, сауатын ашу, дамыту.

Тәрбиелік: Туған жердің кеңдігін, сұлу табиғатын бала жүрегімен сезініп, оны танып білуге, қадірлеуге тәрбиелеу.

Сабақ түрі: Аралас сабақ.

Оқыту әдісі: Сұрақ - жауап, музыкалық шығармаларды тыңдау, талдау. Көрнекіліктер: Интербелсенді тақта, апаратура, синтизатор, домбыра.

Сабақтың өту барысы:

Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылар сыныпқа музыкамен кіреді. Музыка тілінде амандасу.Оқушылардың сабаққа зейінін аудару. Дауысқа жаттығу. Мемлекеттік әнұран орындау.

Өткен сабаққа шолу: 1)Күй дегеніміз не? (ойнау тәсілі). 2) Күйдің негізгі әуені қандай аспапта орындалады?

3) Күй өнерінің негізін қалаған күйшілерді ата? 4) Аңыз-күй дегеніміз не? 5) Ән « Домбырасыз сән қайда » музыкасы И. Нүсіпбаев. 6) «Музворд». Ән орындағанда қандай дене мүшелері жұмыс атқарады?

Жаңа тақырып: (жаңа сабақ тақырыбы, мақсаты таныстырылады). Балалар қазақ халқы өзінің арманын, көңіл- күйін, өмір сүрген қоғамға көзқарастарын домбыраның қос ішегінің құдіретті үнімен жетізе білгені жайлы алдыңғы сабақтарда айтқанбыз. (Слайд шоу). Суреттерге қарасақ қазақтың кең байтақ даласы, сұлу табиғаты, биік таулар, төрт-түлік мал, құстар, жан –жануарлар. Суретті түрлі, әдемі бояулар түрлендіріп, ажарландырып, ерекшелендіріп жібереді. Күйші — композиторларда өздерінің шығармаларын табиғатқа, жан –жануарға, құстарға арнаған. Түрлі жан — жануарлардың қимыл — қозғалысын, жүрісін, құстардың самғағанын, қанат қаққанын күйге қосқан, арнаған. Күйші сазгерлер туындыларын белгілі бір тақырыпқа немесе жақын адамдарына арнаса, мұндай күйлерді арнау күйлер дейміз. 19 — ғасырда өмір сүрген күйші — композитор Құрманғазы Сағырбайұлы анасына арнап «Аман бол шешем, аман бол»- күйін шығарған. Торы атты ерттеп, жолға жиналған күйші үйден шығар алдында домбырасын қолына аладыда, анасымен қоштасып бір күй шығарады. Шығарып салуға жиналған достары күйдің атын сұрамай — ақ білген екен. Міне балалар арнау күйге арқау болған осындай шығармалар.

Музыка тыңдау: « Сарыарқа, Аманбол шешем аман бол» Құрманғазы. « Аққу» Н. Тілендиев. «Жорға » халық күйі.

Музыкалық сауат ашу:

Музыканың жылдамдығы. Ұзақ — қысқа дыбыстар. Ақырын- қатты музыка.

Музыкалық көркемдеуші құралдар.

Музыка бояулары. Биік — төмен дыбыстар. Бекіту: Сөзжұмбақ « Домбыра».

Д

О

М

Б

Ы

Р

А

Арнау күйлер Табиғатқа. Төрт түлік мал Құстар, жан-жануарларға Жақын адамдарына

Музыкалық ...................... . Бес сызыққа жазылатын жеті......... . Ән, әуен, ырғақ ............ . ............... арналған күйлер. Қаттыжәне........ дыбыстар. Күй атасы.............. . Құрманғазының күйі.

Балалар бүгін біз арнау күйлер туралы білдік. Музыка халық өмірінің айнасы екеніне көз жеткіздік. Өнерді әрқашан қадірлеп жүрейік. Себебі музыка өнердің бір түрі біздің асыл мұрамыз.

Үйге тапсырма: Сурет салу, шығарманы аяқтау.