Қызылорда облысы Қазалы ауданы

216 орта мектебінің бастауыш сынып

мұғалімі Кадырбекова Жансая

Дүниетану

Сабақтың тақырыбы:

Отбасы — шағын қоғам

Туған туысқандар

Сабақтың мақсаты: а) Білімділік

Оқушыларға отбасы деген ұғымның мағынасын терең түсіндіру,

отбасыдағы сыйластық, туған — туыстарға деген құрмет қасиеттерін

қалыптастыру. Оларды бір-бірінен ажырата білуге үйрету

ә) Дамытушылық

оқушылардың ақыл-ойын, сана-сезіміне әсер ете отырып олардың

отбасы, туысқан туралы ұғымын дамыту. Олардың өз өмірінде қандай

рөл атқаратынын санасына қалыптастыру.

б) Тәрбиелік

Оқушыларрды адамгершілікке, қарапайымдылыққа кішіпейілдікке

ыйластыққа тәрбиелеу.

Сабақтың типі: Жаңа сабақ

Сабақтың түрі: Ашық сабақ

Сабақтың әдіс-тәсілі: Сұрақ-жауап, түсіндіру, сайыс, топтастыру, ойын, болжау.

Сабақтың көрнекілігі: Алтын сандық, плакат, оқулық, кеспе қағаз, суерет, баға, топ

аттары.

Сабақтың пәнаралық байланыс: Ана тілі, сурет, математика

Сабақтың барысы:

Ұйымдастыру кезеңі:

Сәлеметсіздерме оқушылар және бүгінгі сабағымыздың көрермен Ұстаздары!

- Бүгін бізде ашық сабақ

- Ал енді балалар барлығымыз дүниетану дәптер, кітаптарымызды ашып назарымызды сабаққа аударамыз.

- Жарайсыңдар, балалар үйге қандай тапсырма берілді?

- Жердің күнді айналып қозғалуы, жыл мезгілдерінің ауысуы

- Жарайсыңдар олай болса балалар мен сендерден үй тапсырмасын мына сыйқырлы сандық арқылы сұрағым келіп отыр. Сыйқырлы сандықтың ішінде бізде үй тапсырмасына қатысты сұрақтар берілген. Сол сұрақтарға жауап бересіңдер.

I — топ Айгөлек, II — топ Балдырған

- Бүгінгі сабағымыз сайыс түрінде өткен 2 топ білім додасына түседі

- I кезең сыйқырлы сандықтан басталмақ

- Кәне екі топтан бір-бір оқушыдан шығып сұрақтарға жауап берсін женген топқа беріледі (жақыс) деген жеңілген топқа беріледі.

II 1. Сыйқырлы сандық үй тапсырмасын тексеру

I-топ II-топ

1. Жыл мезгілдері неге өзгереді 1. Жер күнді (неше) қанша уақытта

айналып шығады?

1. Жер арбитасы деген не?
2. Қыста күн жереге қалай түседі? 3. Жазда күн жереге қалай түседі?
3. Жер өз білігінен айналуынан не өзгереді? 4. 1 жылда неше күн бар?
4. Жер өз білігінен қалай айналады? 5. Жыл мезгілдері барлық елде

бірдей болама?

- Жарайсыңдар Айгөлек II-топ жеңімпаз болды.

- Ал енді балалар сендер мақал-мәтелді көп білетін шығарсыңдар. Қәзір мен сендерді, екі топты мақал-мәтел сайысын.

2. Яғни, «Мың бір мақал» сайысын өткізгелі келіп отыр.

- I — топ Айгөлек тобы: Жыл мезгіліне, жерге, табиғатқа байланысты мақал айтсын.

I - Айгөлек II- Балдырған

Ата Әже

II-топ: Балдырған тобы: Отбасы, отан, жанұя, берекет бірлікке байланысты мақал-мәтел айтсын.

- Қане қай топ бірінші болып бастайды.

- Қай топ жеңеді екен.

- Жарайсыңдар Балдырған II –топ жеңіске жетті. өзінің шебер, мақалға жүйрік екенін дәлелдеді. Жарйсыңдар!

-

III Жаңа сабақ: Ой шақыру

- Келесі кезең кім жылдам деп аталады.

3. «Кім жылдам» Яғни, екі топқа да сөз жұмбақ берілген осы сөз жұмбақ арқылы біз өз тақырыбымызды білеміз.

I. Айгөлек II. Балдырған

О

Т

Т

У

У

Б

А

Л

Ғ

А

Ы

А

Н

А

С

С

А

Ғ

А

Т

Ы

Н

Т

Ы

М

А

Қ

1. Қой дегенде бар 1. Әкеңнің әкесі қалай аталады?

Лақ деген жоқ 2. Киіз үй бөлігі

Ойда бар, бақта жоқ. 3. Анаңның туысы саған кім?

2. Рәміздің бірі 4. .... Сөздің анасы

3. Еңбек құралы

4. Ең жақын адам

5. Уақытты немен белгілейміз?

6. Ырыс алды -…

Жарйсыңдар! II –топ Балдырған тобы жеңіске жетті.

I Айгөлек тобына жұлдызша

- I топ Отбасы II топ Туысдеген сөз шықты

- Я балалар бүгінгі өтетін сабағымыз

Отбасы шағын қоғам. Туған –туыс деп аталады.

- Ал енді балалар сенде отбасы, туысқан деген ұғымдармен таныссыңдар распа?

- Я олай болса сол отбасы мүшелерін II топ

- Ал туысқандарды I топ жазыңдаршы жеке

Жарайсыңдар, ал енді балалар кәне өз отбасымыз туралы эссе жазайықшы.

4. Эссе (менің отбасым )

I -топ II-топ

Жарайсыңдар барлығында жақсы жазып шықтыңдар.

- Ал енді балалар мен сендерге Отбасы, туысқан туралы білімдеріңді толықтыру үшін сол туралы айтайын тыңдаңдар .

- Балалар сендер қоғам деген не екенін білесіңдерме?

- Қоғам дегеніміз – мысалы Қ.Р-ның қоғамын алайықшы, оның белгілі бір алып жатқан аймағы бар басқарушысы халық бар. Қоғамның дамуы мен өркендеуіне түрлі өндіріс жұмыс жасайды.

- Ал енді отбасы неге біз қоғам дегеніміз не?

- өйткені отбасының да белгілі бір алып жатқан аумаға яғни үйі бар, басшысы бар ол сол үдің ер азаматы әкесі, ал қалаған балалары халық ретінде. әкесі басшы ретінде өз әйеліне, балашағасына қамқорлық жасап, қорғайды. Отбасының өркендеп дамуына көп үлес қосады. Ол отбасы мүшелері әр отбасы мүшесінің өз атқаратын қызметтері бар. Үй шаруаысы, мектепте оқу жұмыс істеу т.б. сол арқылы отбасы өркендеп дамиды ал тәрбиелі, жақсы,керемет отбасы қоғам, яғни мемлекет байлығы.

- Ал енді балалар осы отбасында бөлек туысқандарда бар. Қазақ халқы жігіт адамның үш жұрты бар деп есептеген.

- Ол.

1. Өз жұрты: әкесінің туыстары, ата әжесі, әке-шешесі, аға- жеңгесі, әпкесі, інісі, қарындасы.
2. Нағашы жұрты: өз шешеңнің туысы анаңның әке-шешесі, нағашы ата-әже, нағашы аға, нағашы әпке, нағашы жеңге, нағашы іні, нағашы қарындас. Ал жас ерекшелігіне қарай сен жиен бала, жиен қыз, жиен аға, жиеншар- жиеннен туған бала.

Бажа, бөле-әпкенің күйеуі бажа, ал сенің балаң әпкеңнің баласы соған бөле.

1. Қайын жұрт. Әйелдің төркіні күйеуінің қайын жұрты қайын аға, қайын әпке, қайын іні,балдыз бала, балдыз қыз күйеуі оған жезде болады.

1. –не тәтті

- Ана сүті

- Не жұмсақ

- Ана алақаны

- Нем жақын тату болса, ағайын бауырмал болса іні жақын

5. Ал енді балалар бүгін бізге Қалиевтер отбасы қонаққа келіпті

- ол отбасы сыйластығы, береке-бірлігі мықты керемет отбасы, осы отбасы бүгін бізге қонаққа келіп біздің, яғни балалар сендердің білімдеріңді сынауға келіпті олардың әрқайсысынң өз тапсырмасы бар екен қане жауап беруге дайынбызба?

балалар отбасына ең қарт адам кім, ата әрине, баршамыздың үйімізде аталарымыз бар шығар ал отбасында негізінен нәрсені алдымен жасы үлкен атамыз бастайды. Бұл отбасында бірінші сендерге тапсырманы атасы бастайын деп отыр.

- Ал атай бізге қандай тапсырма әкелді екен?

- Атай бізге екі топта ол ата-әже, әже тақырыбында өлең шығарып жарыссын депті, яғни сендердің шығармашылық қабілеттеріңді сынамақшы екен қане қай топ бірінші болады екен.

Ата тапсырмасы

I - Айгөлек II- Балдырған

Ата Әже

Жарайсыңдар Айгөлек тобы жеңіске жетті. өздерінің ақын екендігін дәлелдеді. Ал екінші болған балдырған

Жарайсыңдар атайдың сендерге көңілі толды. Ол сендерге риза болды.

- Ал енді тағы қарт адам ол әже распа?

- Я, ал әже бізег қандай тапсырма әкеліпті?

- Ол кісі сендердің өз туыстарын ажырата

- Ал енді тағы қарт адам ол әже распа?

- Я әже бізге қандай тапсырма әкеліпті ?

- Ол кісі сендерден өз туыстарарың ажыратады.

7.Әжейдің тапсырмасы

Алдымен соны білу үшін отбасы мүшелерімен туысқандарды жазып араластырып қойып соларды ажыратуды сұрайды.

I топ II топ

Отбасы мүшелері Туған туысқан

Ата-әже, Нағашы аға, нағашы әпке,

әке-шеше, Жиен, бөле, жезде,

Аға-апа, Нағашы жеңше,

Іні-сіңілі, қарындас. қайын әпке, қайн іні, балдыз.

Жарйсыңдар жеңімпаз. Балдырған Айгөлек

- Сендер әжейдің тапсырмасын жақсы орындап өз туыстарың мен отбасыларыңды ажырата алатындарыңды дәлелдеңдер жарайсыңдар!

Анасының тапсырмасы

- Ал енді балалар осы отбасының анасының тапсырмасы

- Ана деген асыл жан емеспе. Ол кісінің тапсырмасы да бір ерекше екен, ол кісі бізден, яғни, яғни екі топ әке, шеше тақырыбында ән айтып берсінші дейді

- Қәне қайсы топ ән біледі екен.

- «Акешім жарығым» Айгөлек жеңімпаз балдырған жеңімпаз

Әкейдің тапсырмасы

- Әкесі бізге яғни сендердің алған білімдеріңді таныту үшін

I топ Айгөлек тобына: Отбасына тақырыбыңыз сұрақтарымен тапсырмасымен жауап беруін сұрапты.

II- Балдырған тобына:Туған туыстары сұрақтары мен тапсырмалары жауап беруін сұрапты

- Жарайсыңдар балдырған тобы жеңімпаз болды айгөлек

- әзірег балдырған тобы жеңімпаз болып озып келеді, айгөлек сәл бәсеңдеу кәне айгөлек тобы балдырғанды қуып жетейік

Балалардың тапсырмасы

- Ал енді балалар осы отбасымен ең кіші мүшелері, біздің кішкентай қонақтарымыз.

Айгүлмен, Айдостың тапсырмасын орындайықшы олардың сұрақтары қызық екен.

Сен отбасында қызмет атқарасын?

Ата-анасының, сіңілі,қарындас қалай сыйлайсың депті?

Жарайсыңдар екі топқа (жұлдыз)

- Жарайсыңдар балалар бүгін бізде жеңімпаз Айгөлек тобы жарайсыңдар. Ол балдырған тобы сендер жеңімпаз болмасаңдарда өз білімділіктеріңмен көзге түстіңдер.

- Қалиевтер отбасы сендердің білімдеріңмен тапқырлықтарыңа риза болып, сендерді өте жақсы оқушылар деп бағалады және сендерге өз сыйлықтарыңда әкеліпті.

- Осыны сендерге беруге рұқсат етіңдер.

- Мына қаламсаппен, дәптерді сендердің одан әрі білімді, тапқыр болуларыңды тежеп беріп отыр. Сендер сол үмітті ақтауларың керек.

IV Қорытынды:

- Ал енді балалар бүгінгі сабағымызды қорытындылау үшін ойын. Жүректен-жүрекке ойлайық өз достарыңмен апйларыңа тілек тілейсіңдер.

- Жарайсыңдар балалар барлық тілектеріне рахмет менің сендерге тілерім өмірде бақытты болыңдар от бастарыңа бақ-береке, шатты, өз отбасыларыңның мақтанышы болыңыздар, ал бүгінгі келіп отқан ұстаз отбасына шаттық, береке ұл-қызыңның қызығын көріп ең үлгілі отбасы болыңыздар.

Скачать

Скачать файл: kadyrbekova-zhansaya.doc
Посмотреть онлайн файл: