Год2012
Страна Казахстан
Автор Амербекова А.Б.

Жарыс: » Біздің көшенің тұрғындары»

Мақсаты: Оқушылардың қазақ тілінде сөйлеуін, мемлекеттік тілге деген
құрмет сезімін қалыптастыру, олардың ой белсенділігін,таным
ізденімпаздық қасиеттерін арттыру, өз ойларын қазақ тілінде
жеткізе білуін.
Жас ұрпақты Отанды сүюге, қазақ елінің рәміздерін қастерлеуге,
қазақ тілін құрметтеуге тәрбиелеу.

Көрнекілік: Біздің көшенің тұрғындары ( жарыстың аты), кесте: Жарыстың кезеңдері, кәртішкелер: сөзжұмбақтар, салт- дәстүрлер.

Жарыстың барысы

Әнұран орындалады.
Ортаға екі жүргізуші шығады.
1. Қөс тілді білу- өмір талабы. Біздің ойымызша, тілді үйрену өмірлік қажаттіліктен туады. Бағымызға қарай, сондай өмірлік қажеттіліктің ақ жолы
қазақ тілі үшін енді басталды. Қазақстан Республикасында мемлекеттік тіл-
қазақ тілін білу- әрбір азаматтың міндеті.
2. Бүгінгі таңда мемлекеттік тілді үйрену- Қазақстан Республикасында өмір
сүрудің басты шартына айналып отырғаның мойындауға тура келеді. Тіл туралы Заң бізді осыған міндеттеп қана қоймайды, достығын нығайтатынын
санымызға сіңдіреді.
1. Ата салтын сақтаймыз, ел үшін ақтаймыз деп бүгін біз өзіміз қол жеткізген табысымыздың бірін көрсетпекшіміз.
2. Юра көшеде тұрады. Сол кезде Костя жүгіріп келіп:
- Юра! Юра! Мен осы біздің көшенің тұрғындарың түсінбеймін.
- Неге?
- Өздері қазақ тілін білмейді.
- Барлығы сондай деп ойлайсың ба?
- Жоқ
Әрбір тілде сөйле әлемді таң қылып,
Қазақ тілін білуі керек,
Қазақ тілі жасау керек мәңгілік!
Әріне, дұрыс айтасың, Костя,- деп Ира өз тақпағын айтады.
Қазақ тілі- Атаң, анаң
Қуат алар Отан да одан
Дүниеде ешбір асыл
Таң келмейді қатар оған
Осы кезде Аня шығады
Қазақ тілі жол ашты,
Халақты танып- білуге
Достарды жаңа танытты
Қол созатын- білімге
Сәлем, балалар! Кім қазақ тілі туралы жырлап тұрған.
Мына біздер.
Қазақ тілі- борандатқан дауыл күй,
Қазақ тілі- өлең- жыр мен ән мен күй.
Байқасаңдар, қазақ тілі осындай,
Аққан судай, өскен желдей табиғи.
Біз қазақ тілін үйренеміз.
2. Асыға күткен бәріміз.
Келді жарыс күніміз « біздің көшенің тұрғындары»
1. Жарыста берілген тапсырмаларға дұрыс, нақты жауап беріп, жоғары баға
Алған оқушы жарыстың жеңімпазы, яғни «Озық ойлы оқушы» деп атанады.
2. Біріншіден төрешілер алқасын таңдап алайық.
Төрешілер алқасы ( қазақ тілінің мұғалімдері)
Жарысқа 6 оқушы қатысады.
Жарыстың кезеңдері
1. Тіл — қатынас құралы
2. Жеті жұрттың тілін біл,
Жеті түрлі білім біл
3. Сөздің көркі — мақал
4. Сөйлей — сөйлей шешен боларсың....
1.Жарыстың бірінші кезеңі. Тіл- қатынас құралы
Сендер әр сұраққа жылдам әрі нақты жауапты береуі тиістісіңдер.
1. Қазақстан қай жылы егемен ел болды?
2. Қазақстан республикасының тұңғыш Президенті қашан қабылданды?
3. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Жалауы мен Мемлекеттік
Елтаңбасы қашан бекітіді?
4. Қазақстанның екінші астанасы қай қала?
5. Қазақстан Республикасының Ұлттық валютасы қашан енгізілді?
6. Қазақстанның Конституциясы қашан қабылданды?
7. Республика астанасы қай жылы, қандай қалаға көшірілді?
8. 25 қазан қандай күн?
9. Қазір Қазақстан қандай мемлекет?
10. Сендер қай облыста тұрасыңдап?
2 жүргізуші
11. Қазақ тілі қай тілдер тобына жатады?
12. Тіл туралы Заң қашан қабылданды?
13. Әнұран неше шұмақтан тұрады?
14. Әнұранның сөзін жазған кімдер?
15. Тудың авторы кім?
16. Елтаңбаның авторлары кімдер?
17. Туда не бейнеленген?
18. Елтаңбада не бейнеленген?
19. Шығыс Қазақстан облысының орталыға қай қала?
20. «Абай жолы» романын кім жазды?
Төрешілер алқасы оқушылардың ұпайларын санайды.
Оқушы « Егмен, елім-ай» өлеңін жатқа айтады.
2. Жарыстың екінші кезеңі. Жеті жұрттың тілін біл,
Жеті түрлі білім біл.
Сендерге тапсырма: Сөйлемдерді дұрыс құрастырыңдар ( 5 минут)
Алтыбақан
1. Ойын, ұлттық, алтыбақан.
2. Мерекелерде, ойнайды, әсіресе, Наурыз, мейрамында, алтыбақан.
3. Екі, кісі, жақтан, екі, тербетеді.
4. Жігіт, бір- біріне, пен, қыз, қарап, ән, шырқайды.
5. Жаңа, әндер, үйренеді, қыздар, мен, жігіттер.
6. Онда, адамдар, келген, ұлттық, киім, киіп, келеді.
Наурыз
1. Наурыз, көктемгі, мерекесі, халқының.
2. Наурыз, тілінен, парсы, « жаңа күн», аударғанда, не, « жаңа жыл», дегенді,
білдіреді.
3. Көптеген, халықтары, Наурыз, мерекесін, тойлайды, шығыстың.
4. Халық, асып, ет, жасайды, наурыз, көже.
5. Әр, жарыс- сайыстар, түрлі, болады.
6. Мерекесін, Наурыз, көңілді, өткізеді.
Домбыра
1. Домбыра, халқының, қазақ, көне, музыка, аспабының, бірі.
2. Күй, домбырамен , тартады.
3. Халық, сүймелдейді, әндерін.
4. Атақты, күйшілері, қазақ, халқының, Құрманғазы,Дина, Дәулеткерей,
өздерінің, күйлерін, осы, домбырамен, шығарған.
5. Заманымызға, біздің, халқының, қазақ, ән- күйлері, осы. домбыра,
жеткен, арқылы.
6. Домбыраны, әрбір, қазақ, қастерлеп, төріне, үйінің, іліп қояды.
Бесікке салу
1. бесік, қасиетті, киелі, сәбидің, ұясы, алтын, болып саналады.
2. Жаңа, баланы, туған, салу, бесікке, халқымыз, үшін, бірі, дәстүрдін.
3. Бесікке, салу, үлкен, жолы, әжелерге, әйелдерге, тапсырылады.
4. Ол бесікті, аластайды, отпен.
5. Бесік үстіне, түрлі, жеті,заттар, қойылады.
6. Бесікке, адамға, салған, қаделі, сый, беріледі.
Киіз үй
1. Киіз үй, халықтарының, баспанасы, болады, Орталық, және, Орта Азия.
2. Тез, құрыладыф, тез, жиналады, киіз үй.
3. Киіз, бөлшектері, үйдің, кереге, уық, шаңырақ, есік.
4. Олар, ағаштан, мықты, жасалады.
5. Үйдің, іші, төртке, бөлінеді.
6. Іші, әдемі, киіз үйдің, жылы, жайлы.

Бата
1. Бата, нақыл, ақыл, сөздер, бастауы, тәрбиенің.
2. Батаны, адамдар, ақсақал, айтады.
3. Халықтың, тілек- бата, жас, ұрпақты, сөздері, әдепті, сабырлы, зерделі,
болып,өсуге, баулиды.
4. Дәулетті, кешірімді, бақытты, тілейді, болуын.
5. жерін, елін, тәрбиелейді, қорғауға.
6. Тілек- бата, халықтың, сөздер, ежелгі, мұрасы.
Көрермендер сөзжұмбақтар шешеді.
1. Жарыстың үшінші кезеңі.Сөздің көркі- мақал
Оқу- білім туралы, Отан туралы мақал- мәтелдер айтасыңдар.( 5 минут)
Оқушылар бір-бірден мақал- м»телдер айтады.
2. Жарыстың төртінші кезеңі. Сөйлей- сөйлей шешен боларсың…
1 Өзім туралы
2. Қазақстан
Төрешілер алқасы жарыстың қорытындысыфн шығарады.
Жеңімпазға сыйлық беріледі
1. Қазақ тілі- Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі
Болашақта жақсы маман боламын десеңіз, қаазқ тңлңн білуіңіз керек.
Сондықтан сендерге табыс пен шыдамдылық тілейміз.