7-сынып.Қазақстан тарихы

«Қазақтың бүкіл тарихы — бірігу тарихы, тұтастану тарихы.

Қазақ тек бірігу, бірлесу жолында келе жатқан халық»

Н.Ә.Назарбаев

Сабақтың тақырыбы:Тәуке хан (1680-1718 )

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:Оқушыларға Тәуке ханның тұлғасын, оның ел басқару жүйесін жетілдіруі, “Жеті жарғы” заңын таныстыру, білгірлікпен жүргізген сыртқы саясатының нәтижесін көрсету.

Тәрбиелік:Тәуке хан сияқты талантты саясаткер және дипломаттың халқына сіңірген тарихи еңбегін түсініп, бағалай білуге тәрбиелеу.

Дамытушылық: Оқушы белсенділігін арттыру, оқушылардың іс - әрекетін басқару арқылы ой таласын туғызу, білім — білікітілігін дамыту.

Сабақ түрі:аралас сабақ
Сабақ әдісі: сұрақ-жауап, ой-қозғау, топтастыру, сын тұрғысынан ойлау стратегиялары

Оқыту формасы:топтық жұмыс
Көрнекілігі: карта, хандар портреттері,үлестірмелі материалдар, видео

Сабақтың барысы:

1.Ұйымдастыру (1 мин)

2.Үй тапсырмасын сұрау (5 мин)

3.Пысықтау (5мин)

4.Жаңа тақырып (өзара оқыту) (15 мин)

4. Бекіту(15 мин)

5.Бағалау (2 мин)

6.Үйге тапсырма (2мин)

Үй тапсырмасын сұрау: §41 Деңгейлік тапсырмалар

	Жақсы	Өте жақсы	Жарайсың!
I деңгей	Қазақ хандығының негізін қалаған хандар?	1465-1466 жылдары құрылған хандық?	Қазақ хандығының бастапқы кездегі алып жатқан территориясы?
II деңгей	Шығай хан Баба сұлтанға неге өшіктіі?	Тәуекел хан болғаннан кейін алдына қандай мақсат қойды?	Тәуекелге Абдоллах хан Баба сұлтанды өлтіргені үшін қай аймақты сыйға тарты?
III деңгей	Есім ханның Тұрсын ханды жазалауы туралы жазған жырау?	Алғашқы қазақ-Бұхар соғысы қай жерде,қай ханның тұсында болды?	Қазақ хандығымен Моғол хандығының одақтық қарым-қатынасын әңгімеле?

Картамен жұмыс.

ØҚазақ хандығының алғашқы территориясы қандай? (Шу- Талас )

ØОрта ғасырларда Қазақ хандығының солтүстіктегі көршілес ел қандай хандық? (Сібір хандығы)

ØЕсім хан тұсындағы қазақ хандығының астанасы (Түркістан)

ØТұрсын хан тұсындағы қазақ хандығының астанасы (Ташкент)

ØҚазақ хандығының құрылуы екі мемлекеттің ішкі саяси жағдайына байланысты болды,қай мемлекеттер (Әбілқайырхандығы мен Моғолстан)

XV ғасырдағы Қазақ хандығы

Тест жұмысы

1.Есім хан тұсында өзін тәуелсіз хан жариялап,Ташкент қаласын астана еткен билеуші:	а) Абақ хан б) Абылай сұлтан ә) Әбд-ар-Рахым хан в)Тұрсын хан
2. 1611 жылы бұхар әскерін басқарып келген хан?	а)Абдаллах хан ә) Әбд-ар-Рахым хан б)Имамқұли в)Абақ хан
3. 1627 жылы Есім хан кімдерге қарсы соғысқа аттанды?	а) Қалмақтарға ә) бұхарлықтарға б) қытайларға в) хиуалықтарға
4. Тұрсын ханның бүлігі тарихта қандай атпен қалды?	а) «Қалмақтардың аңырауы» ә) «Отырар апаты» б) «Мұз қырғыны» в) «Қатаған қырғыны»
5. Есім хан қалмақтарға қарсы соғысқа аттанғанда Тұрсын ханның әрекеті?	а) Баласағұнды шабады ә)Сығанақты шабады б)Түркістанды шабады в) Таразды шабады

Тест сұрақтарының дұрыс жауабы

1	2	3	4	5
в	б	а	в	б

Викторина «Тарихи тұлғалар»:

Т- өзбек ханымен жасасқан “ант беріскен шартты” бұзған, 1582-1598 жж қазақ хандығының ханы болған?

Ә-Ресей бодандығын алғаш қабылдауға ниет білдірген Кіші жүздің ханы? (1693-1748 жж)

У-1711 жылы Абылай кімнің шаңырағында дүниеге келеді?

К-Қай хандығының тұңғыш ханы кім?

Е-Қай хан Түркістан қаласын өзінің астанасы етіп жариялап , 1598-1628 жж хан болды?

Х-1582 жылы Тәуекел хан Ташкент билеушісі Баба сұлтанды өлтіріп, 1538-1580 жж ел билеген қай ханның кегін қайтарды?

А-Үйсің Төле бидің түйесін бағып, Сабалақ атанған, 1771-1781 жж қазақ хандығын билеген хан?

Н-1991 жылы 1 желтоқсанда халықтың қолдауымен сайланған Қазақстанның тұңғыш президенті?

Жаңа тақырып:§42-43

«Бәрін білгім келеді!»

Жоспар:

1.Орбұлақ шайқасы;

2.Тәукенің хан тағына отыруы;

3.Тәуке хан тұсындағы Қазақ хандығының ішкі жағдайы;

4. Тәуке хан тұсындағы Қазақ хандығының сыртқы жағдайы;

5. “Жеті жарғы”;

6.Төле Әлібекұлы;

7.Қаз дауысты Қазыбек би;

8.Әйтеке би;

Орбұлақ шайқасы

Орбұлақ шайқасыхалқымыздың тарихындағы өшпес жарқын беттердің бірі.Жәңгірдің жаужүректігі мен тапқырлығы ,көрегендігі қазақ халқының мерейін үстем етті.Шайқасты ұйымдастырып,басшылық жасаған шапырашты Қарасай,арғын Ағынтай,найман Көксерек,алшын Жиембет,қаңлы Сарпың т.б.батырлар болдыЖоңғарлардың қалың қолы қазақ жеріне 1643 жылы баса көктеп кірді.Жәңгір 600 жауынгермен 50 мыңдық жоңғар әскеріне қарсы шықты.Жаркент қаласынан күншілік жердегі Қосқолаң тауының арасындағы Орбұлаққа бекінген Жәңгірдің санаулы сарбаздары жоңғардың 50 мың әскеріне қасқайып қарсы тұрды.

Тәуке ханның хан тағына отыруы

Тәуке хан

Тың өзгерістер енгізді Хандық кеңестің және билік кеңестің рөлін арттырды Хан мен билер ғана соттық мансапты атқаруға тиісті болды Билер жергілікті атқарушы билікке айналды

Феодалдық талас-тартыс пен бытыраңқылықты жойып,бір орталыққа бағынған қуатты қазақ хандығын құруға күш салды.