Cынып

8-сынып

Күні:

Пән

Қазақ тілі

Сағат

1

Тақырып

Оқшау сөздер

Сабақтың мақсаты:

а) білімділік :

Оқшау сөздердің лексикалық, синтаксистік ерекшеліктерін

ұғындыру, тыныс белгілерін меңгерту;

ә)дамытушылық:

Қаратпа, қыстырма, одағай сөздер арқылы іздендіре

отырып, шығармашылыққа үйрету;

б) тәрбиелік:

Туған жерді қастерлеу, оқшау сөз түрлерін практикалық

өмірде түсініп қолдана білуге үйрету.

Көрнекілік:

АҚТ

Әдіс-тәсіл:

Түсіндіру, сұрақ-жауап,практикалық, талдау

1-кезең

Мақсаты:

Ұйымдастыру, дайындық, сабаққа жұмылдыру;

Жағымды көңіл-күй туғызу, ынталандыру

2-кезең

Мақсаты: Үй тапсырмасын тексеру, өткен материалды бекіту, танымы,белсенділігі, ізденістерді,жалпы даму процестерін пайымдау,коррекция.

3-кезең

Жаңа сабақ

Мақсаты:

Жаңа білім беру;

І.Мысалдар:

1.Қалың елім, қазағым,қайран жұртым,

Ұстарасыз аузыңа түсті мұртың. (Абай)

2. Бәсе, жігер шығар жұртымнан, осындай ақыл да шығушы еді ғой.(М.Әуезов)

3.Сыналар, ей, жігіттер, келді кезің. (Абай)

Оқшау сөздің тыныс белгісі

ІІ. Жаттығу жұмысы жүргізіледі.

66-жаттығу

І деңгей

Мақсаты: Мына қыстырмалардың қайсысы ойдың ретін, қайсысы кімдікі екенің

білдіреді?

ІІ деңгей

Мақсаты: Қаратпалардың жануарларға,құстарға немесе басқа да жансыз заттарға

айтылғанына байланысты өздерің білетін ақын, жазушы шығармаларынан мысалдар

келтіріңдер.

ІІІ деңгей:

Мақсаты: Айналаларыңдағы адамдардың сөздеріне зер салып, одағайларды қандай

көңіл күйде жұмсағандарына мысалдар келтіріңдер.

ІVдеңгей

Мақсаты: Берілген сөйлемдерді сөйлем мүшесіне талдаңдар.

68-жаттығу

І деңгей

Мақсаты:Мәтіндегі оқшау сөздерді тауып, түрлерін ажыратыңдар.Тыныс белгілерінің

қойылу себебін түсіндіріңдер.

ІІ деңгей

Мақсаты:Оқшау сөздердің қай түрі көбірек қолданылған талдаңдар.

ІІІ деңгей

Мақсаты:Қарамен жазылған сөздердің мәнін ашыңдар.

2 сөйлемді сөйлем мүшесіне талдаңдар.

ІVдеңгей

Мақсаты: Атейге мінездеме беріңдер. 2 сөйлемді сөйлем мүшесіне талдаңдар.

Қосымша тапсырмалар арқылы жұмыс жүргізіледі.

№ 1

Мақсаты: Көп нүктенің орнына тиісті оқшау сөздерді қойыңыз.

1. .........................., күйлер қоссын пернелерің.

Тарқатшы көкіректегі көктің шерін.

2. ................., дәл осы бұлақ бұл аймақтың нәрі болса керек.

3. Талаптарың жақсы екен........................ .

4.Ол жағына қам жеме,...............,өзің де сақ бол!

5. ........................,барлық еңбектері далаға кетеді -ау!

6.Уа,..........................,қанат бітіп, құс боп ұшсам.

7.Бұларды,..............,осы жерге жасауға болмайды.

Керекті сөздер: әрине, қап, балалар, домбырам, інішек, сірә, дүние- ай

№ 2

Мақсаты:Оқшау сөздерді тауып, тыныс белгісін қойыңдар.

1.Ұлы Далам не деген керім едің

Жаратқан ғой бағыма сені менің.

2.Қазақтың даласы шіркін кең байтақ қой!

3.Жігіттер ертең сынақ болады.

4.Ендігі кезек сенде қарағым.

5.Меніңше сенің айтқаның дұрыс.

6.Қап оны кеше сұрау керек еді.

7.Пай-пай Арғымақ деп осына айт.

8. Өмірлі бол бақыттың биігіне өрле шырағым.

4-кезең

Берілген білімді бекіту

Мақсаты: Жаңа материалды қаншалықты меңгергенін пайымдау.

Тест жұмысы арқылы білімдерін бекіту.

1. Біреудің назарын өзіне аудару үшін айтылатын сөз қалай аталады?

А) оқшау сөз

В) қыстырма сөз

С) одағай

Д) қаратпа сөз

Е) төл сөз

2.Қаратпа сөзді табыңыз.

А) Балалар ертеден ойынға кірісті.

В) Балалар ешкімнің айтқанына келіспеді.

С) Балалар ерте тұрып, саяхатқа аттанды.

Д)Балалар, оқулықтарыңды ашып, тапсырманы орыңдандар.

Е) Балалар ата-аналарының айтқандарын бұлжытпай орындады.

3.Оқшау сөздің қайсысы айтылған ойдың ретін білдіреді?

А) оқшау сөз

В) қыстырма сөз

С) қаратпа сөз

Д) одағай

Е) айқындауыш мүше

4.Сөйлеушінің көңіл-күйін білдіріп тұрған оқшау сөзді белгілеңіз.

А) Тыңда, дала, Жамбылды.

В)Пай-пай! Арғымақ деп осыны айт!

С) Шынын айту керек,бұл мәселені шешу өте қиын,

Д) Жігіттер, ойын арзан, күлкі қымбат.

Е) Саяхатымызды, ендеше, мұражайдан бастауымыз керек.

5.Тыныс белгісі дұрыс қойылған қаратпа сөзді табыңыз.

А) Отыршы,жарығым жөніңді айтшы.

В)Отыршы жарығым, жөніңді айтшы.

С)Отыршы,-жарығым жөніңді айтшы.

Д)Отыршы!жарығым жөніңді айтшы.

Е) Отыршы, жарығым, жөніңді айтшы.

6.Тыныс белгісі қай жерде дұрыс қойылған

А)Аяулым бүгін тағы түсіме ендің.

В) Үнің неткен уақыт-ай, өтием еді.

С) Қарғам-ау, қайыңбысың?

Д)Түсімбісің,жаным-ау өңімбісің.

Е) Қара тасқа айналған мүсінбісің.

5-кезең

Қорытындылау

Оқшау сөздердің әр түрін қатыстырып, «Тәуелсіз елім-тірегім» атты Тәуелсіздіктің

20 жылдығына орай шығарма жазу.

6-кезең

Үй тапсырмасын беру

Мақсаты:

- алған білімді өз беттерімен ары қарай бекіту,тереңдету.

- шығармашылық ізденістерін дамыту.

1. Көркем шығармадан оқшау сөздердің әр түріне 3 сөйлемнен мысал теру;

2.68-жаттығу, 81-бет;

3.Ережені қайталау.

7-кезең

Бағалау