link9432 link9433 link9434 link9435 link9436 link9437 link9438 link9439 link9440 link9441 link9442 link9443 link9444 link9445 link9446 link9447 link9448 link9449 link9450 link9451 link9452 link9453 link9454 link9455 link9456 link9457 link9458 link9459 link9460 link9461 link9462 link9463 link9464 link9465 link9466 link9467 link9468 link9469 link9470 link9471 link9472 link9473 link9474 link9475 link9476 link9477 link9478 link9479 link9480 link9481 link9482 link9483 link9484 link9485 link9486 link9487 link9488 link9489 link9490 link9491 link9492 link9493 link9494 link9495 link9496 link9497 link9498 link9499 link9500 link9501 link9502 link9503 link9504 link9505 link9506 link9507 link9508 link9509 link9510 link9511 link9512 link9513 link9514 link9515 link9516 link9517 link9518 link9519 link9520 link9521 link9522 link9523 link9524 link9525 link9526 link9527 link9528 link9529 link9530 link9531 link9532 link9533 link9534 link9535 link9536 link9537 link9538 link9539 link9540 link9541 link9542 link9543 link9544 link9545 link9546 link9547 link9548 link9549 link9550 link9551 link9552 link9553 link9554 link9555 link9556 link9557 link9558 link9559 link9560 link9561 link9562
Пользователь с логином raihan_2493 не найден.
Еуразияның табиғат зоналары

Год: 2012

Страна: Казахстан

Класс: 9


Көкшетау қаласы, (қазақ тілінде оқытылатын) дарынды балаларға арналған

№3 облыстық мектеп-интернаты

Байгожина Алмагуль Каримовна география пәнінің мұғалімі

Ашық сабақ

«Еуразияның табиғат зоналары. Арктикалық, субарктикалық және қоңыржай климаттық белдеулердің зоналары»

Сабақтың тақырыбы: Еуразияның табиғат зоналары. Арктикалық, субарктикалық және қоңыржай климаттық белдеулердің зоналары.
Сабақтың мақсаты: а) Білім беру. Материктегі табиғи зоналық ерекшеліктерінің климат жағдайларына байланыстылығын оқушыларға ұғындыру, табиғат зоналары орналасуына әсер ететін рельефтің зоналы факторлары, әрбір зоналардың басты ерекшеліктерін, адамдардың табиғат зоналарына тигізетін әсерін меңгеруін қамтамасыз ету.
Ә) тәрбиелеу: Экологиялық білім арқылы оқушылардың мәдениетін, және өмір салтына экологиялық көзқарасты қалыптастыру.
Б) Дамыту. Табиғат зонасында тірі табиғатпен, өлі табиттың байланысын түсіндіре отырып, дүниетанымдық көзқарасын дұрыс қалыптастыру. Салыстыра білу және себеп салдарлық байланысты таба білуін дамыту.
Сабақтың көрнекілігі: Дүниежүзінің табиғат зонасының картасы, гербарийлер (кеппешөптер жинақтамасы), жануарлардың суреттері, схемалар және т.б.
Сабақтың барысы: Бүгін сабақта Евразияның ішкі сулардың қайталап шығамыз.
(әдісі - сұрақ-жауап)
1. Ішкі суға не жатады? Өзен, көл, сарқырама, бұлақ, минералды су, жер асты сулары.
А) өзен дегеніміз не?
Б) өзеннің қандай элементтерін білесіңдер?
2. Евразия материгінде ішкі су қалай бөлінген, жеткілікті ме?
3. Материктің өзендері қандай бассейндерге жатады? (Солтүстік мұзды мұхитына, Атлант мұхитына, Үнді, Тынық, Ішкі ағындар территориясына)
А) Солтүстік мұзды мұхитының өзендерін ата.
Ә) тынық мұхитының бассейніне жататын өзендерді ата.
Б) Үнді мұхитының бассейніне қандай өзендер жатады?
В) Ішкі ағындар территориясына қандай өзендер жатады?
Ауызша географиялық диктант:
1. Қандай өзен Бенгал шығынағына құяр кезінде, ұлан байтақ атырау құрайды? (Ганг)
2. Қандай өзен Охот теңізіне құяды? (Амур)
3. Қандай өзен Солтүстік Мұзды мұхитының бассейніне жатады? (Лена)
4. Қандай өзен Гималай тауынан басталады? (Ганг)
5. Қандай өзен Сары теңізге құяды? (Хуанхе)
6. Қандай өзен ішкі ағынды бассейнге жатады? (Амударье)
Көл дегеніміз не?
Ал енді Евразияның көлдерінің орналасу ерекшелігіне тоқталамыз.
Қандай көл:
А) дүние жүзіндегі ең терең көл?
(Байқал — 1620м)
Ә) қандай көл ең тұзды?
(Арал — 27%)
Б) қандай көл ең тұщы?
(Байкал)
В) қандай көл опырынды қазан шұңқырында орналасқан?
(Байкал)
Міне оқушылар біздің көптеген өзен, көлдеріміздің жағдайы нашврлап, экологиялық мәселесі шиеленісіп барады.
Әсіресе Арал тағдыры — адам тағдыры.
«Арал» туралы видео кассета көрсетіледі. Сондықтан біз судың таза болуын, үнемдеп жұмсалуын қадағалауымыз керек. «Судың да сұрауы бар», «ішетін құдығына түкірме», «Бұлақ көрсең, көзін аш» деп бекер айтпаған.
II. Жаңа білім беру (әдіс)
Біз бүгін, әдеттегідей жаңа тақырып өтеміз. Сабақтың тақырыбы «Евразияның табиғат зоналары».
«Сосын табиғат зонасы дегеніміз не?» деп анықтамасын сұраймын.
Табиғат зонасы дегеніміз бұл температура жағдайларымен ылғалдануы, топырағы, өсімдігі, жануарлар дүниесі бірдей болып келетін ірі табиғат комплексін айтамыз. Евразияның табиғат зоналарының орналасуында ендік зоналық заңы байқалады.
Табиғат зоналары картасын талдау мынадай қорытынды жасауға мүмкіндік береді. Евразияның табиғат зоналары анағұрлым алуан түрлі, материктің солтүстігінде табиғат зоналары тұтас алап болып созылып жатыр, тайганың оңтүстік тұсына қарай олар сол сияқты батыстан шығысқа қарай ауыса береді.
Табиғат зоналардың материкте орналасуы климатқа, жер бедерінің ерекшеліктеріне байланысты болады.
III. Класты үш топқа бөлемін. (тиісті жұмысты бөліп беремін)
Балалар тақтада жазылған ттабиғат зоналарының кестесін кітаппен және алдарындағы картамен жұмыс атқара отырып толтырып шығасыңдар.
Зонаның аты Топырағы Климаты Өсімдігі,
жануарлары


I топ: Арктикалық шөлдің таблицасын толтырады.
II топ: Тундра, орманды тундраның кестесін толтырады.
III топ: Тайга табиғат зонасының кестесін толтырады.
Келесі зонамыз қоңыржай белдеудің үлкен кеңістігін алып жатқан Шығыс Европа жазығында орналасқан аралас орманмен жалпақ жапырақты ормандардың табиғат зоналарына өзім қысқаша тоқталып өтемін.
III. «Көңіл толқыны» күйі ойналып жатады. Келесі тоқталатын табиғат зона қандай?
Оқушылар. Орманды дала мен дала табиғат зонасы.
Дала зонасымен сіздер қандай материкті өткенде танасып едіңдер?
Солтүстік Америка, онда ол зона қалай аталған? Прерий — ормансыз кеңістік деген мағына білдіреді. Сіздер бұл табиғат зонасының климатымен толығырақ 8 сынптың Қазақстанның физикалық географиясын өткенде танысасыңдар. Ал бүгінгі сабақта біз сіздермен бұл зонаның қасиетті, қадірлі тарихқа толы екендігін және даму болашағын қарастырамыз. Дала табиғат зонасында Қазақстанның 26 % территориясы, орманды дала зонасында 7 % орналасқан. Сонымен қатар осы зонада тілі, әдет ғұрпы, салт дәстүрі, мәдениеті ұқсас болған түркі тілдес халықтар мекендеген. Олардың тіпті аспаптары, тағамдары, кәсібі де бір мал шаруашылығы болған. Қазақстанның дала зонасында Ғұлама ғалым Қаныш И.Сатбаев жаяу аралап түсті металл кендерін ашып республиканың өндірісін дамытып экономикасын көтеруге үлес қосқан жер осы. Қазақтың үш жүзінің басы қосылып біріккен жері осы. Ал енді 1950-54 жылдарға тоқталатын болсақ, осы зонада тың және тыңайған жерлерді игеру басталды. Миллион гектар жер жыртылып егіншілік қарқынмен дамыды. Бірақ бізге кері әсері де болды, көптеген құнарлы топырақтарымыз бүлініп, эрозияға ұшырады.
Ал енді біз бұл зонаның болашағын қалай елестете аламыз? Бүгінгі таңда бұл табиғат зонасында кішкентай Қорғалжын қорығы болса, болашақта XXI ғасырға аяқ басқан кезде - 2030 жылдары дала зонасында ең үлкен қорық болып, онда емдік қасиеті бар өсімдіктер өсіп, халықтар соның ішінде қазақ халқына қасиетті жылқы малы табын-табын өсіріліп, адамдар түгел қымызбенемделеді, қымыз адамға әрі қуат, әрі шабыт беріп адам жаны сая табатын жер осы жер болады.
IV. Келесі біздің соңғы зонамыз, шөл мен шөлейт. Біріншіден біз шөлдердің түрлеріне тоқталып өтейік. Біз сіздермен қандай шөлдердің түрлерін білеміз? Құмды шөл, сазды шөл, тасты шөл осылардың ішінде адамға біршама қолайлысы сазды шөл. Евразия материгінде және Қазақстанда қандай шөлдерді білесіңдер?
Шөл зонасының климатын, топырағын мұғалім өзі сипаттап шығады. Ал енді балалар, сендер өсімдіктану пәнінен қандай шөл мен шөлейттің өсімдіктерінің аттарын білесіңдер? Оқушылар бірнеше өсімдіктің аттарын атап шығады. Шөл зонасының кеппе шөптерін таратып беріп, олардың құрылысына, ерекшелігіне тоқталады. Олардың бойлары аласа, тікенекті, тамырлары ұзын болып келеді. Себебі, оған қоршаған орта да әсер етеді.
Дәптермен жұмыс. Географиялық терминдер.
1. Эфермерлер
2. Эрозия
3. Табиғат зонасы
V. Қорытынды. Жауын шашын өте аз, өсімдіктері сирек, кейбір жерлерінде мүлдем кездеспейтін табиғат зонасын ата. Ал, енді балалар бүгін біз не өттік? Не үйрендік? Соны тексеріп шығайық. Евразия материгінде табиғат зоналары қалай орын ауыстырады екен? Солтүстіктен — оңтүстікке қарай, батыстан — шығысқа қарай. Әр табиғат зонасының өзіне тән ерешеліктері болады. Ол қандай ерекшеліктер? (өзіне тән шекарасы, климаты, өсімдігі және жануарлар дүниесі болады).

Наши услуги



Мир учителя © 2014–. Политика конфиденциальности