Сабақтың тақырыбы: 51-52 Дене қозғалысы бағытында әрекет ететін күштің жұмысы.Қуат

а) Білімділік мақсаты:оқушыларға механикалық жұмыс және нақты жұмыстар жөнінде кеңінен мағлұматтар беру. Қуат — туралы түсінікті сатылай комплексті талдау арқылы түсіндіру, қуаттың формуласын сатылай талдай білуге дағдыландыру, есептер шығара алуға үйрету.

ә) Тәрбиелік мақсаты:Оқушыларды танымдық және практикалық іс- әрекетте дұрыс әдіс-тәсіл жасауға үйрету. Еңбекке ынталылыққа және қиындықтарды жеңуде ұқыптылыққа , табандылыққа, үйрету.

б) Дамытушылық мақсаты: Оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттыру, танымын, іздемпаздығын қалыптастыру.

Сабақтың түрі: Жаңа сабақты түсіндіру сабағы.

Сабақтың әдісі:Сатылай комплексті талдау әдісін, баяндау, сұрақ — жауап әдістерін қолдану.

Сабақтың барысы:

I. Ұйымдастыру кезеңі.

II. Жаңа сабақ.

Үй тапсырмасы. Қайталау сұрақтары.Оқушылар өткен сабақтар бойынша білетін формула,анықмамаларын жазып,еске түсіреді. берілген есепті оқушылар дәптерлеріне жазып, шығарады.

№1.Бензинге 710кг/м3 батырылған дененің көлемі 0,9 м3 осы денені кері итеретін күшті тап.

Тұрмыста және техникада жұмыс деген ұғым жиі қолданылады. Мысалы, аққан су мен соққан желдің де,құмырсқа мен бал арасынын да жұмысы туралы айтуға болады. Күш әрекетінен дене орын ауыстырғанда атқарылған жұмыс механикалық жұмыс деп аталады. Денені қозғалту үшін оған басқа дене белгілі бір күшпен әрекет етуі керек. Түсірілген күштің бағыты дененің қозғалу бағытына сәйкес келсе, онда оның орнын ауыстыруы жүрілген жолға тең болады. Сондай-ақ дененің орын ауыстыруы өскен сайын атқарылатын жұмыс та өсе береді. Мұндай пайымдау күнделікті өмірлік тәжірибеден туындайды.

Сөйтіп, дененің қозғалу бағытында әрекет ететін күштің механикалық жұмысы күшке де,жүрілген жолға да тура пропорционал өседі.

N — қуат, A — жұмыс, t — уақыт.

Қолданылуы.

Тұрмыста қуаттылығы электр шамдары

әр түрлі электр ұстаралары

тігін машиналары

тоңазытқыштар

қолданылады

Мысалы: электр шамдарының қуаттары 60Вт, 100Вт т.б. болады.

Техникада аса қуатты қозғалтқыштармен қатар,

қуаттылығы өте төмен нәзік тетіктер жиі қолданылады.

автомобильдер

ұшақтар

Техникада кемелер

бу турбиналары

су турбиналары

Мысалы кейбір қозғалтқыштардың орташа қуатын айта кетейік:

«Волга» автомобилінің қуаты 70 — 80 кВт.

Атом мұзжарғыш кемесінің қуаты 55000 кВт.

«Восток» ғарыш зымыранының қуаты 15000000 кВт.

Жұмыстың өлшем бірлігіне 1 Н күштің 1 метрге жылжытқандағы жұмысы алынады.

1 килодж=10 3 Дж1 милли Дж= 10-3Дж

1 микроДж =10 -6Дж1 МегаДж= 106 Дж.

A=F*s F=A/s s=A/F

Оқулықпен жұмыс. 28-29– жаттығу.

№1. Биіктігі 10м сарқырамадан 2мин — та 50м3 су құлап ағады.Су ағынының қуаты қандай?

Берілгені: SI Шешуi:

h = 10м N = m = 1000 50м3 = 50000кг

t = 2мин = =120c

A = Fh F = 9,8 50000кг= 490000H

V = 50м3 Fa = mg A =490000H 10м =4900000Дж

= 1000 m = N = = =40833Вт = 41кВт

g = 9.8 N = 41кВт

Жауабы: 41кВт

N = ?

№2. Қуаты 30Вт желдеткіш 10мин — та қанша жұмыс істейді?

Берілгені: SI Шешуi:

N = 30Вт N = A = 30Вт 600с = 18000Дж =18кДж

t = 10мин = = 600c

A = Nt A = 18кДж

A = ? Жауабы: 18кДж

№4. Қуаты 600Вт локомотив бірқалыпты қозғалып 200м

аралықты 20 с — та өтеді. Оның тарту күші қандай?

Берілгені: = Шешуі:

N = 600Вт N = F F = = 60H

s =200м F = F = 60H

t = 20с