Сабақтың мақсаты:

1. Білімділік: Оқушыларға Қазақстанның XIV  — XV ғасырлардағы рухани мәдениеті жайлы жан-жақты баяндау; қазіргі қазақ халқының мәдениетімен байланыстыра толық түсінік беріп, білімін қалыптастыру
2.Дамытушылық: Оқушылардың танымдық және шығармашылық қабілеттерін арттыру, тарихи жағдайларды талдауға және салыстыруға қорытынды жасауға дағдыландыру
3.Тәрбиелік: Оқушыларды өз халқының мәдениетінеқұрметпен қарауға,олардың өз елінің мәдениетін толықтыруға үлес қоса алатын азамат етіп тәрбиелеу.
Сабақтың типі: Аралас сабақ
Сабақтың түрі: Дәстүрлі
Сабақтың әдісі: Баяндау, түсіндірмелі,

Сабақтың көрнекілігі: Қазақстан картасы, интерактивті тақта слайдтар.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі

1. Оқушылармен амандасу

2. Оқушыларды түгендеу

3. Оқушылардың сабаққа назарын аудару

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру

1. Материалдық мәдениет
2. Материалдық мәдениетке сурет салу
3. Конспект

ІІІ. Білімді тексеру.

Хронологиялық диктант

ІҮ. Жаңа сабақтың мақсатын қою

Рухани мәдениет ұғымына, оның 14 — 15 ғасырларыдағы көрінісіне тоқталу. Фольклор, музыка, наным-сенімдері туралы мағлұматтар.

Ү. Жаңа сабақты түсіндіру

1. Фольклор
2. Жазба әдебиет
3. Музыка
4. Діни-наным сенімдері

Рухани мәдениет — белгілі бір кезеңде өмір сүрген халықтың жан дүниесінің көрінісі. Рухани мәдениетке халықтың әдет-ғұрпы, салт-санасы, ауыз әдебиеті, аңыз, қиял-ғажайып әңгімелері, діни наным-сенімдері жатады.

Рухани мәдениет — ғасырлар тереңінен бастау алған рухани қазына. Мәселен, қазақ халқындағы жаңа түскен келіннің отқа май тамызуы бір кездегі отқа табынушылықтың белгісі. Яғни, б.з.б. қола дәуірінен жалғасып келе жатқан салт-дәстүр.

14 — 15 ғғ Қазақстанда мекендеген ру-тайпалардың әдеби туындылары ауызша таралды, ғылыми тілмен айтқанда, фольклор түрінде дамыды.

Фольклор — халық ауыз әдебиеті

Аңыз — болған оқиға ізімен

Ертегі - ойдан құрастырылады (қиял-ғажайып, шыншыл, хайуанаттар)

Эпостық жырлар — батырлар жыры

Жыр дастандар — жыраулар толғаулары

Жазба әдебиеті — 14 — 15 ғғ дамиды. Олардың көпшілігі қыпшақ тілінде жазылған.

Туғанда дүние есігін ашады өлең,
Өлеңмен жер қойнына кірер денең.(Абай)

VІ. Жаңа материалдың алынғанын тексеру. Сұраққа жауап.

1. Материалдық мәдениет дегеніміз не? «Қ»
2. Ауыз әдебиетінің қандай жанрларын білесің? «О»
3. Тасаттық дегеніміз не? «Р»
4. Суффизм дегеніміз не? «Ж»
5. Киіз үйдің құрылысы? «Ы»
6. Фольклор дегеніміз не? «Н»
7. Ауыз әдебиетінің қандай ертегілерін білесің? «Т»
8. Қыпшақ тідіндегі сөздік қалай аталады? «О»
9. Қазақстанның байырғы тұрғындары аспан әлемін қалай атаған? «Й»

Жасырын сөз - «Қоржын той»

VІІ.Жаңа материалды бекіту.

1. Мәдениет дегеніміз не?(Қазақ сөзінің мағынасы?)

2. Материалдық мәдениет дегеніміз не?

3. Материалдық игіліктер қандай шикізат көзіне негізделді?

4. Киіз үйдің құрылысын ата?

5. Тұрақты үй-жайларда қандай шаруашылықпен айналысатын тұрғындар өмір сүрген?

6. Киім-кешектер неден жасалған?

Қорытынды

Қорытындылай келгенде, халқымыздың мәдениеті ғасырлар бойы жалғасып, қоғамның дамуына байланысты біртіндеп дамып, жетіліп отырған. Әрине бүгінгі таңдағы өскелең өмірімізге сай келмейтін кейбір ескілікті салт-дәстүрлер қоғамның дамуына ілісе алмауы мүмкін. Бірақ біз оларды білуіміз керек. Олар тарихымыздың рухани ескерткіштері ретінде сақталуы тиіс.

VІІІ. Үй тапсырмасы

§ 33 оқу мазмұндау

Тест сұрақтары

Конспект