Жуматаева Зибагуль Жумагалиевна,

преподаватель специальных дисциплин

Рудненского социально-гуманитарного колледжа имени Ибрая Алтынсарина,

г. Рудный, Костанайской области, Казахстан

Пән: Қазіргі қазақ тілі және сөйлеу мәдениеті. Ағылшын тілі

Оқытушы: Жұматаева З.Ж. Турагулова Б.Т.

Топ: ББМ-11 («Бастауыш білім беру» мамандығы І курс)

Сабақ типі:аралас сабақ

Сабақ түрі: кіріккен

Әдістері: сұрақ- жауап, баяндау, көрнекілік,топпен жұмыс, СТО технологиясы элементтері, жаттығу т.б.

Сабақтың тақырыбы: Сан есімнің синтаксистік қызметі. Жыл

мезгілдері.

Сабақтың мақсаты:

1. Оқушылардың сан есім жөніндегі білімдерін кеңейту, сан есімнің синтаксистік қызметін меңгерту. «Жыл мезгілдері» тақырыбы бойынша оқушылардың сөйлеу тілін дамыту.
2. Жаттығу жұмыстары арқылы сөйлемнен сан есімдердің қызметін таба білуге, сауатты жазуға дағдыландыру. Екі тілде таза сөйлеуге, өз ойын нақты, дәл, тұжырымдап айту дағдыларын дамыту.
3. Оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту, топпен жұмыс істеу арқылы бір- бірін тыңдауға, сыйлауға тәрбиелеу.

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. “Миға шабуыл”

- Сан есім дегеніміз не?

- Сан есім қандай сұрақтарға жауап береді?

- Сан есімдер құрамына қарай қалай жіктеледі?

- Сан есімдер мағынасына қарай қалай жіктеледі?

- Топтау сан есімі, жасалуы.

- Болжалдық сан есім, жасалуы.

- Жинақтық сан есімнің саны нешеу?

- Реттік сан есімдер қандай жұрнақтар арқылы жасалады?

- Ұланның жасы он сегіздерде. Қандай сан есім?

ІІІ. Сызықтық тест.

(балалар 12 сұрақтан тұратын тест орындайды, қазақ тіліінен- 6, ағылшын тілінен- 6 сұрақ)

1. Сан есімнің қай септікте тұрғанын анықтаңыздар. Таңертең сағат жетіде тұрамын.

А) ілік септік

В) барыс септік

С) көмектес септік

Д) жатыс септік

Е) атау септік

2. Күрделі реттік сан есімді табыңыз.

А) он-он бес

В) екі бүтін оннан үш

С) он бір

Д) он бірінші

Е) отыз тоғыздан

1. Топтау сан есімді көрсетіңіз.

А) үш- төрт

В) 2,5

С) үшінші

Д) үш-үштен

Е) үштен бір

1. Жинақтық сан есімді көрсетіңіз.

А) қырқыншы

В) елу мың

С) жеті жүз

Д) біреу

Е) жетіден бес

1. Дұрыс жазылғанын табыңыз.

А) 11 наурыз

В) XI- сынып

С) 11 ыншы қатар

D) 11- ғасыр

Е) XI- жыл

1. Болжалдық сан есімнің жұрнақтарын көрсетіңіз.

А) –дай, -дей

В) қосымшасыз

С) –ау, -еу

Д) –ыншы, -інші

Е) –дан, -ден

7. 552 санының ағылшын тілінде дұрыс оқылуын көрсет.

А) Five hundred and fifty-two

В) Five hundred and fifty-one

С) Five hundred and fifty-three

Д) Four hundred and fifty-two

Е) Five thousand and fifty-two

8. Twenty-first. Қазақ тіліндегі баламасын көрсет.

А) 23-інші

В) 22

С) 21-інші

Д) 21-де

Е) 21

9. 1992. Ағылшын тіліндегі баламасын көрсет.

А) nineteen eightyty-two

В) nineteen hundred two

С)nineteen ninety-two

Д) one hundred ninety two

Е)nineteen and ninety-two

10. 24 қараша ағылшын тілінде қалай айтылады?

А) November 24

В) November24th

С)The twenty-fourth of November

Д) The twenty-threeth of November

Е)The thirty-fourth of November

11. Zero point one; қазақ тіліндегі баламасын көрсет.

A) 0,2

B) 0,5

С) 0,1

Д) 0, 01

E) 01

12. Телефон нөмірінің дұрыс оқылуын көрсет: 50 4438

A) five zero double two three nine

B) five oh double three three eight

C) five oh double four three nine

Д) ten oh double four three eight

E) six oh double four three eight

- Балалар, қандай сан шықты? (4 саны шығады)

- 4 санына байланысты қандай тағылымдар білесіңдер?

- Оқушылар 3 тілде айтады.

Төрт тұлға: 1. От. 2. Су. 3. Жел. 4. Жер.
Төрт құбыла:1. Шығыс. 2. Оңтүстік. 3. Батыс. 4. Солтүстік.
Төрт маусым1. Көктем. 2. Жаз. 3. Күз. 4. Қыс.
Төрт түлік
1. Түйе пірі — Ойсыл қара. 2. Жылқы пірі — Қамбар ата.
3. Сиыр пірі — Зеңгі баба. 4. Қой, ешкі пірі — Шопан ата, Шекшек ата.
Төрт мұрат: 1. Дау мұраты — біту. 2. Саудагер мұраты — ұту.
3. Қыз мұраты — кету. 4. Жол мұраты — жету. (Сырым батыр).
Төрт қорлық: 1. Шақырылмаған жерге бару. 2. Бейбастық сөйлеу.

3. Дұшпаннан жәрдем күту. 4. Сараңнан қажет сұрау.
4 Жыл мезгілі: Қыс, көктем, жаз, күз

ІV. Жаңа сабақ. (ағылшын тілі)

1. Мәтінмен жұмыс.
2. Жаттығу

Қазақ тілі

1) Сөйлемдерді талдау.

10 жылдан кейін мектеп бітірушілердің 100 пайызы мемлекеттік тілде біліп шығатын болады.

2. Қазақстандағы оқу орындарының саны- жүз қырық тоғыз.

3. Күні кеше Астанада 56 елдің басшылары мен халықаралық ұйым өкілдерінің басын қосқан Саммит — соның айшықты айғағы.

4. Ауыз суға қолжетімділік деңгейі 2020 жылға қарай 98 пайызды құрауы тиіс.

2) Түсіндіру.

Сан есімнің синтаксистік қызметі.

	Анықтауыш	Баяндауыш	Толықтауыш	Бастауыш	Пысықтауыш
ереже	Сан есім сөйлемде негізінекн анықтауыш болады.	Сан есім сөйлемде жіктеліп немесе заттанып келіп, баяндауыш болады.	Сан есім заттанып келіп, толықтауыш болады.	Заттанған сан есім атау септігінде тұрып, бастауыш болады.	Сан есім етістіктің алдынан келіп, іс- әрекеттің мөлшерін білдіріп, пысықтауыш болады.
мысалдар	Саматтың екі тазысы бар. Біз бірінші көпірден өттік. .	Сен менен кейінгі екіншісің. Оның жасы ан сегіздерде.	Екеуінен үйренгенің саған жетеді. Білекті бірді жығады, білімді мыңды жығады.	Қырық- қасиетті сан. Екі жерде екі- төрт.	Ол сол әнді бір отырғанда үш айтты. Ат баспаймын деген жерді үш басады.

ІV. Бекіту. Сөйлем мүшелеріне талда:

1. 2010- біз үшін қастерлі жыл.
2. Біз ел тәуелсіздігінің 20 жылдығына қадам бастық.
3. Тәуелсіздік жылдарында 500-ге жуық жаңа денсаулық сақтау нысандары салынды.
4. Осы жылдары шет елдерден 800 мыңнан астам отандасымыз келіп, халық саны бір жарым миллионға артты.
5. Сонымен қатар біз әлемнің 126 еліне 200-ден астам өнім түрін шығарамыз.
6. Осы жылдары 750 жаңа мектеп салынды.
7. 5 302 мектепке дейінгі мекемелер, 1 117 балабақша мен 4 185 орталық ашылды.

1. Топпен жұмыс.

1 топ: Құрамында сан есімдері, жыл мезгілдері туралы қазақ, ағылшын тілдерінде мақал- мәтел, жұмбақтар жазу.

2 топ: Рольдік ойын: «Ауа- райы болжамы». (қазақ, ағылшын тілінде)

3 топ: «Қыс» мезгілінің презентациясын жасау.

4 топ: Мерзім өлшемдерін жазу, сөйлем құрау.

VІ. Бағалау: Өзін- өзі бағалау

«5»	«4»	«3»
- Жаңа тақырып бойынша сөздер мен тіркестерді меңгердім және сөйлеуде қолдана аламын; - тақырып бойынша сұрақтар қоя аламын және жауап бере аламын; - Сан есімдерді тауып, сөйлемдегі қызметтін ажырата аламын және сан есімдердің сөйлемдегі қызметіне мысал келтіре аламын.	- мәтінді толық түсінемін; - тақырып бойынша жай сөйлемдер құрастыра аламын; - тақырып бойынша жаттығулар орындай аламын; - сөйлемнен сан есімдерді тауып, қызметін ажырата аламын.	- тақырып бойынша жекелеген сөйлемдер мен тіркестерді ғана түсінемін; - тақырып бойынша жеңіл тапсырмаларды ғана орындай аламын; - тақырып бойынша жай сөйлемдермен сұраққа жауап бере аламын; - сөйлемнен сан есімді таба аламын, бірақ қызметін анықтауда қателер жіберемін.

VІІ. Қорытынды:

«…Қазіргі заманғы қазақстандық үшін үш тілді білу — әркімнің дербес

табыстылығының міндетті шарты…»

(Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауынан)

VI. Үйге тапсырма:

10 сөйлем жазып, талдау. Homework. Describe your favorite season.